Αναλογικές και Ψηφιακές Τεχνικές Αποτύπωσης

Περιεχόμενο

Το μάθημα στοχεύει αρχικά στην ανάλυση της διαδικασίας αποτύπωσης και τεκμηρίωσης, είτε συμβατικά είτε με χρήση εξειδικευμένων οργάνων, και στη μεθοδολογία των ενεργειών αποτύπωσης. Επίσης περιλαμβάνει την εισαγωγή των βασικών αναλογικών και ψηφιακών τεχνικών και μέσων σχεδίασης, στη σχεδιαστική απεικόνιση λεπτομερειών, στη φωτογραφική τεκμηρίωση. Ακολούθως γίνεται χρήση ΤΠΕ για την ψηφιακή αποτύπωση σύγχρονων λογισμικών που παράγουν δισδιάστατα μοντέλα υψηλής ακρίβειας, με σκοπό την αποτύπωση και τεκμηρίωση αντικειμένων και μνημείων με χρήση διανυσματικών γραφικών.

Εισαγωγή στις έννοιες και μεθοδολογίες ψηφιακής τεκμηρίωσης και μοντελοποίησης.

Οι φοιτητές επιλέγουν 1 αντικείμενο μικρών διαστάσεων (έως 30 εκατοστά) με εμφανείς τις φθορές στο υλικό και 1 αντικείμενο από αρχαιολογικούς χώρους και Μουσεία της Αθήνας (προτάθηκε η σχετική παροχή υλικού από τους διδάσκοντες- επιτύμβιες στήλες Κλασικής περιόδου με εμφανείς τις φθορές στο σύνολο του γενικού περιγράμματος της μαρμάρινης στήλης, καθώς και στην απεικόνιση των ανθρώπινων μορφών που εμφανίζονται).

Τα θέματα του εργαστηρίου περιλαμβάνουν κατανόηση και ανάπτυξη συνδυαζόμενων ψηφιακών περιβαλλόντων δημιουργίας και επιμέλειας ψηφιακών δισδιάστατων μοντέλων γεωμετρικής και σημασιολογικής πληροφορίας. Εφαρμογή εξειδικευμένων λογισμικών μέσω εργαστηριακών θεμάτων αύξουσας πολυπλοκότητας.

 

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ (ανά διδακτική εβδομάδα)

1. Αρχιτεκτονική – Σχεδιαστική Μετρητική Αποτύπωση. Η μέθοδος, τα εργαλεία, παραδείγματα.

2. Η σημασία του σκαριφήματος και η απόδοση των μετρήσεων στις αποτυπώσεις. Παραδείγματα για τους συντηρητές.

3. Παρουσίαση 1ης άσκησης. Επιλογή αντικειμένων και εργασία ατομική.

4. Το Σχέδιο ως εργαλείο απεικόνισης και παροχής πληροφοριών. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Παραδείγματα. Διορθώσεις.

5. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Παραδείγματα. Διορθώσεις. Συνολική παρουσίαση και αξιολόγηση των παραδοτέων.

6. Ασκήσεις αποτυπώσεων. Αντικείμενα τέχνης αρχαιολογικού, ιστορικού χαρακτήρα.

7. Παρουσίαση 2ης άσκησης. Επιλογή αρχαιολογικών τεμαχίων και εργασία ατομική. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Παραδείγματα. Διορθώσεις. Καταγραφή φθορών & τεκμηρίωση

8. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Παραδείγματα. Διορθώσεις. Καταγραφή φθορών & τεκμηρίωση. Συνολική παρουσίαση και αξιολόγηση των παραδοτέων.

9. Παρουσίαση 3ης άσκησης. Επεξηγήσεις σχετικά με τη χρήση σχεδιαστικού διανυσματικού προγράμματος απεικόνισης και μοντελοποίησης

10. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Επεξεργασία της 2ης άσκησης και μετατροπή της σε ψηφιακό αρχείο μέσω εφαρμογής σχεδιαστικών προγραμμάτων Παραδείγματα. Διορθώσεις.

11. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Επεξεργασία της 2ης άσκησης και μετατροπή της σε ψηφιακό αρχείο μέσω εφαρμογής σχεδιαστικών προγραμμάτων Παραδείγματα. Διορθώσεις.

12. Ασκήσεις Αποτυπώσεων. Επεξεργασία της 2ης άσκησης και μετατροπή της σε ψηφιακό αρχείο μέσω εφαρμογής σχεδιαστικών προγραμμάτων Παραδείγματα. Διορθώσεις.

13. Παρουσιάσεις και τελική βαθμολογία.

Τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι:

Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι ικανοί στην:

• εφαρμογή διαφορετικών αναλογικών και ψηφιακών τεχνικών αποτύπωσης,

• προγραμματισμό της ροής των εργασιών κατά την αποτύπωση και τις εργασίες υπαίθρου,

• καταγραφή των διαφορετικών υλικών δομής του μνημείου ή του αντικειμένου,

• αποτύπωση της παθολογίας/φθοράς των υλικών.

• εφαρμογή ψηφιακών δεξιοτήτων στη χρήση προγραμμάτων ηλ. Υπολογιστών για τη σχεδιαστική απεικόνιση της παθολογίας,

• χρήση της ψηφιακής φωτογραφικής απεικόνισης ως μέσο της καταγραφής της υφιστάμενης κατάστασης.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Η γλώσσα αξιολόγησης είναι η ελληνική και για τους φοιτητές ERASMUS είναι η αγγλική.

Αξιολόγηση φοιτητών (100%):

i. Σύνταξη 2 εργασιών τεκμηρίωσης, αποτύπωσης και καταγραφής παθολογίας φθορών (80%)

ii. Εργαστηριακή εργασία επεξεργασίας των προηγούμενων αποτελεσμάτων εργασιών με τη χρήση προγράμματος σχεδίασης μέσω ηλ. υπολογιστή (20%).

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κλασικές επιτύμβιες στήλες, συγγραφέας Γιάννης Χ. Παπαϊωάννου, επιμέλεια τόμου και επεξεργασία εικονογραφικού υλικού Eλένη Κανετάκη, με επιλογές 41 έργων από 35 φοιτητές του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης ΠΑ.Δ.Α., Δίαυλος εκδόσεις, Αθήνα 2023.

Μπούρας Χ., Σημειώσεις μαθήματος «Αποκαταστάσεις μνημείων», εκδ. Σπουδαστήριο Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, Αθήνα 1982.

Μπούρας Χ., Βυζαντινή Αθήνα 10ος-12ος αι., 2η εκδ., Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2017.

Μπίρης Μ., Αθηναϊκή Αρχιτεκτονική, εκδ. Αθ. Ραγιά και ΣΙΑ Ο.Ε., Αθήνα, 2003.

Camp J. M., Οι αρχαιότητες της Αθήνας και της Αττικής, 1η εκδ., Ψυχογιός & ΣΙΑ Ο.Ε., Αθήνα 2009.

Συμπληρωματική ενδεικτική Βιβλιογραφία

“Αναστήλωση – Συντήρηση – Προστασία Μνημείων και Συνόλων”, συλλογικός τόμος, εκδ. ΥΠ.ΠΟ., τόμος Α, Αθήνα 1984.

“Αναστήλωση – Συντήρηση – Προστασία Μνημείων και Συνόλων”, συλλογικός τόμος, εκδ. ΥΠ.ΠΟ., τόμος Β, Αθήνα 1987.

“Αναστήλωση – Συντήρηση – Προστασία Μνημείων και Συνόλων”, συλλογικός τόμος, εκδ. ΥΠ.ΠΟ., τόμος Γ, Αθήνα 1993.

Ανάκτορο του Γαλερίου, Θεσσαλονίκη. Γεωμετρική & Φωτογραφική τεκμηρίωση (ΥΠ.ΠΟ.- Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης ), http://galeriuspalace.culture.gr/tekmiriosi/geometriki-tekmiriosi/ Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, Ψηφιακό Αποθετήριο, http://repository-ysma.ekt.gr/ysma/ , http://repository-ysma.ekt.gr/ysma/handle/11638/10.

Γούναρη, Εμμ., «Τα ψηφιδωτά της οικοδομικής νησίδας 4 της πανεπιστημιακής ανασκαφής των Φιλίππων», στο ΕΓΝΑΤΙΑ 7 (2003), Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής, τεύχος Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ, University Studio Press Θεσσαλονίκη 2004.

Ελευθερίου, Β., Πίκουλα, Μ., «Αναστηλωτικές εργασίες στην Ακρόπολη της Λίνδου Ι. Ελληνιστική Στοά (Α)», ΥΠ.ΠΟ., Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων, Αθήνα 2002.

Κορρές, Μ., «Σχέδια Μελέτης Αποκατάστασης Παρθενώνος», Αθήνα 1989.

Μπούρας, Χ., «Επανεξέταση του Καθολικού της Ζωδόχου Πηγής, Δερβενοσάλεσι», Δελτίο της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, τομ. 17, Αθήνα 1994.

Νακάσης, Αθ., «Ο Ναός της Αθηνάς Μακίστου», (Μάζι Σκιλλουντίας-Hλεία), Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου αριθμός 87, ΥΠ.ΠΟ., 2004.

Σβολόπουλος Δ., «Ναός Επικουρίου Απόλλωνος Βασσών. Αρχιτεκτονική Μελέτη», τεύχος 1, Αθήνα 1995.

 

Antoniou, G., «Representation and Anastylosis of a Roman Funeral Monument in Ermioni. Architectural and Constructional Aspects» ανακοίνωση στο 9th International Symposium on the Conservation of the Monuments in the Mediterranean Basin (Μonubasin9), 3-06-2014 Ankara.

Carbonara, G., «Restauro Dei Monumenti. Giuda agli Elaborati Grafici», Universita degli Studi di Roma La Sapienza, Scuola di specializazzione per lo studio ed il restauro dei monumenti, Roma 1985.

Curuni, Sp. Al., Donati, L., «Creta Byzantina. Rilievi e note critiche su ventisei edifici di culto in relazione all’opera di Giuseppe Gerola», Roma 1987, Universita degli Studi di Roma La Sapienza, Dipartimento di Storia dell’Architettura, Restauro e Conservazioni di Beni Culturali.

Digital Techniques for Documenting and Preserving Cultural Heritage, Bentkowska-Kafel, An., MacDonald, L. ed., Series: Collection Development, Cultural Heritage, and Digital Humanities, Copyright Date: 2017, https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/42785/9781942401353.pdf?sequence=1 Docci, M., Maestri, D., «Manuale di rilevamento architettonico e urbano», Ed. Laterza, Bari 1994.

Hellner, N., «H Κρήνη του Θεαγένους στα Μέγαρα. Ιστορία και αρχιτεκτονική ενός μνημείου του 5ου αι. π.Χ.», Μέγαρα 2009.

Georgopoulos, A., (2018), Contemporary Digital Technologies at the Service of Cultural Heritage. In B. Chanda, S. Chaudhuri, S. Chaudhury (Eds.), Heritage Preservation (pp. 1–20). Singapore: Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-10-7221-5_1.

London Charter. (2009). “The London Charter for the Computer-based Visualisation of Cultural Heritage”. Ανακτήθηκε στις 15/11/2021: http://www.londoncharter.org/index.html Papadopoulos, J. K. (Author, Editor), “The Art of Antiquity: Piet De Jong and the Athenian Agora”, 2007, https://www.academia.edu/9810448/Art_of_Antiquity_Piet_de_Jong_and_the_Athenian_Agora_2006_

Uluengin, F., Uluengin, B., Uluengin, M. B., «Οsmanlı Anıt Mimarisinde Klasik Yapı Detayları (Classic Construction Details of Ottoman Monumental Buildings)», YEM Yayin 71, YAPI, Istanbul 2001.

F. Stanco, S. Battiato, Gi. Gallo. “Digital Imaging for Cultural Heritage Preservation: Analysis, Restoration, and Reconstruction of Ancient Artworks”. LA, USA: CRC Press, 2011. 3D Laser Scanning for Heritage. UK: 2011.

E. Siotto, M. Callieri, M. Dellepiane R. Scopigno. “Ancient Polychromy: Study and Virtual Reconstruction Using Open Source Tools”. ACM Journal on Computing and Cultural Heritage, Vol. 8, No. 3. 2015.

L. Arbace, et al., “Innovative uses of 3D digital technologies to assist the restoration of a fragmented terracotta statue”. Journal of Cultural Heritage, Vol. 14, No. 4. 2013.