Περιεχόμενο Μαθήματος
Το γνωστικό περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει την μελέτη διαφόρων περιπτώσεων τεκμηρίωσης της κατάστασης διατήρησης, της μελέτης της τεχνολογίας κατασκευής ή/και της χρονολόγησης έργων τέχνης και αρχαιολογικών αντικειμένων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον συνδυαστικό χαρακτήρα της εφαρμογής των φυσικοχημικών μεθόδων, στην κριτική αξιοποίηση των πειραματικών αποτελεσμάτων και στον συνδυασμό της με δεδομένα από άλλες γνωστικές περιοχές.
Στο πρώτο μέρος του μαθήματος θα δοθεί μια γενική επισκόπηση σχετικά με τις κύριες αναλυτικές μεθόδους που εφαρμόζονται για την μελέτη των έργων πολιτισμικής κληρονομιάς, τους βασικούς στόχους τους καθώς και τις σχετικές τεχνικές δειγματοληψίας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη κατανόηση και την κριτική σκέψη σχετικά με την επιλογή της κατάλληλης τεχνικής για την διερεύνηση ερευνητικών ερωτημάτων. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος θα προταθεί μια σειρά περιπτωσιολογικών μελετών, όπου έχουν εφαρμοστεί οι φυσικοχημικές τεχνικές ανάλυσης για τη μελέτη έργων τέχνης και αρχαιολογικών αντικειμένων, και τα αντίστοιχα ερευνητικά ερωτήματα. Μεταξύ αυτών, ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί και στις εφαρμογές φυσικοχημικών αναλυτικών τεχνικών σε ευρήματα και περιβάλλοντα ανασκαφών.
Οι διαλέξεις θα συνοδεύονται από πρακτικές εμπειρίες, επιδεικνύοντας τη χρήση συγκεκριμένων αναλυτικών τεχνικών σε έργα τέχνης και αρχαιολογικά αντικείμενα
|
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα αποκτήσουν εμπειρία στην εφαρμογή και αξιοποίηση των φυσικοχημικών μεθόδων και τεχνικών καθώς και στην κριτική ερμηνεία των αποτελεσμάτων και πιο συγκεκριμένα: · Κατανόηση της χημικής σύστασης και δομής των υλικών · Κατανόηση των μηχανισμών φθοράς/ διάβρωσης των υλικών και της μεθοδολογίας τεκμηρίωσης της κατάστασης διατήρησης · Εξοικείωση με τις πιο σημαντικές ερευνητικές μεθόδους για τον χαρακτηρισμό των υλικών καθώς και κατανόηση των δυσκολιών, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητάς τους για κάθε είδος υλικού/ αντικειμένου · Κατανόηση της συμπληρωματικότητας των τεχνικών ανάλυσης · Κατανόηση των βασικών στόχων της μελέτης των έργων τέχνης και αρχαιολογικών αντικειμένων · Κατανόηση της διαφοροποίησης μεταξύ καταστρεπτικών, μη-καταστρεπτικών και μικρο-καταστρεπτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την μελέτη έργων τέχνης και αρχαιολογικών αντικειμένων |
Κατανόηση του συσχετισμό κόστους/οφέλους για την επιλογή της κατάλληλης τεχνικής
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Γλώσσα αξιολόγησης:
Ελληνική Αξιολόγηση φοιτητών (100%): Γραπτή Εργασία η οποία αξιολογείται με βάση την κατανόηση των φοιτητών στο σχεδιασμό μιας διαγνωστικής έρευνας εξατομικεύοντας τους στόχους, τις μεθόδους και τις τεχνικές ανάλυσης και αξιολογώντας την αναλογία κόστους / οφέλους των αναλύσεων.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική :
‒ Skoog, Holler, Nieman, Αρχές της Ενόργανης Ανάλυσης, εκδόσεις Κωσταράκης, 2005.
‒ Λυριτζής Ι., Ζαχαριάς Ν., Αρχαιοϋλικά, Εκδόσεις Παπαζήση, 2010
‒ Ιωάννης Λυριτζής, Φυσικές επιστήμες στην αρχαιολογία, Εκδόσεις Τυπωθήτω: 1st edition (2005), ISBN: 960-402-182-6
‒ Ιωάννης Λυριτζής, Αρχαιομετρία. Μέθοδοι χρονολόγησης στην αρχαιολογία, Εκδόσεις Καρδαμίτσα. Αθήνα 1994, ISBN: 960-7262-95-6.
‒ Harris, Daniel C., Ποσοτική Χημική Ανάλυση, Τόμοι 1 & 2, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2010
‒ Ν. Λυδάκης-Σημαντήρης, Γενική Χημεία και Ενόργανη Ανάλυση, Θέματα & Εργαστηριακές Ασκήσεις, Εκδ. Τζιόλα, 2009
‒ Στράτης Ιωάννης, Ζαχαριάδης Γεώργιος, Σαμανίδου Βικτωρία, Θεοδωρίδης Γεώργιος, Ειδικές μέθοδοι διαχωρισμού και χημικής ανάλυσης, Ζήτη Πελαγία & Σια Ι.Κ.Ε., 2004
‒ L.D. Field, S. Sternhell, J.R. Kalman, H.L. Li, A.M. Magill, Προσδιορισμός Δομής Οργανικών Ενώσεων με Φασματοσκοπικές Μεθόδους, Utopia Εκδόσεις ΕΠΕ, 2017
‒ Ι. Παπαδογιάννης, Σύγχρονες Διαχωριστικές Τεχνικές Στην Ενόργανη Χημική Ανάλυση, Εκδόσεις Πήγασος 2000
‒ Αθ. Π. Βαλαβανίδης, Φασματοσκοπία Οργανικών Ενώσεων, ΕΚΠΑ, 2006 ‒ Αλεξοπούλου-Αγοράνου, Γ. Χρυσουλάκης, «Θετικές Επιστήμες και Έργα Τέχνης», Εκδόσεις Γκόνη, Αθήνα 1992
‒ Μ. Κούη, Ν. Αβδελίδης, Π. Θεοδωρακέας, Ε. Χειλάκου, Μη καταστρεπτικές και φασματοσκοπικές μέθοδοι εξέτασης των υλικών, Εκδόσεις Κάλλιπος, 2015.
Ξενόγλωσση:
‒ Mazzeo, R., Analytical Chemistry for Cultural Heritage, Springer, Weinheim, 2017
‒ Barbara H. Stuart, Analytical Techniques in Materials Conservation, John Wiley & Sons, Chichester, 2007
‒ Doménech-Carbó, María Teresa Doménech-Carbó and Virginia Costa, Electrochemical Methods in Archaeometry, Conservation and Restoration, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 2009
‒ M. R. Derrick, D. Stulik and J. M. Landry, Infrared Spectroscopy in Conservation Science, The Getty Conservation Institute, Los Angeles 1999
‒ Francis Rouessac and Annick Rouessac, Chemical Analysis: Modern Instrumentation Methods and Techniques, Wiley; 2 edition (May 25, 2007)
‒ Taylor R.E. and Aitken M.J., 1997, Chronometric Dating in Archaeology, Advances in Archaeological and Museum Science, vol. 2, Plenum Press, New York and London, ISBN: 0-306-45715-6 ‒ Analytical Archaeometry, Selected Topics, Howell Edwards and Peter Vandenabeele, Royal Society of Chemistry, 2010
‒ Mark Pollard, Catherine Batt, Benjamin Stern, and Suzanne M. M. Young, Analytical Chemistry in Archaeology, Cambridge University Press, Cambridge 2006
‒ Daniel C. Harris, Exploring Chemical Analysis, W. H. Freeman; 4th edition (May 16, 2008)
‒ G. Zerbi (Ed.), Modern Polymer Spectroscopy, Wiley-VHC, Weinheim,1999
‒ M. P. Colombini (Ed.), Organic Mass Spectrometry in Art and Archaeology,
‒ Robert M. Silverstein, Francis X. Webster, David J. Kiemle, David L. Bryce, Spectrometric Identification of Organic Compounds 8th Edition, Wiley, 2014
‒ E. Ciliberto, G. Spoto (editors), Modern Analytical Methods in Art and Archaeology, New York, Wiley Intescience, 2000
‒ Eric May, Mark Jones (Editors) Conservation Science, RSC Publishing, Cambridge 2006 (n.d.).
‒ M. Pollard, C.Heron, R. A. Armitage, 2017, Archaeological chemistry, 3rd edition, Royal Society of Chemistry, Cambridge
‒ Peter E.J. Flewitt, R.K. Wild, Physical Methods for Materials Characterisation, CRC Press, 2003
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
– J. of Archeological Science,
– J. of Cultural Heritage – Radiocarbon – Archaeometry – J. of Mediterrenean Archaeology and Archaeometry