Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο μάθημα περιλαμβάνονται ενότητες που διαπραγματεύονται διαφορετικά θέματα. Χωρίς να πραγματοποιείται εμβάθυνση σε προβλήματα που απαιτούν χρόνο ανάλυσης, η διδασκαλία επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της ικανότητας των σπουδαστών να αντιμετωπίσουν την αποκατάσταση των βιβλίων μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου (19ου – ά ήμισυ 20ου αιώνα).
Αναλυτικότερα:
- Προσφέρονται γνώσεις που αφορούν στην ποικιλία των διαφορετικών υλικών που χρησιμοποιούνται στα βιβλία της συγκεκριμένης εποχής και των διαφορετικών τεχνικών κατασκευής τους.
- Εκπονείται πρόγραμμα επεμβάσεων αποκατάστασης σύμφωνα με την παθολογία που παρουσιάζουν πραγματικά αντικείμενα. Γίνεται παρουσίαση διαφορετικών περιπτώσεων και ακολουθεί κριτική αξιολόγηση.
- Αναπτύσσονται τα κριτήρια με τα οποία επιλέγονται συγκεκριμένα υλικά, τεχνικές και μέθοδοι συντήρησης (επεμβάσεις in situ).
- Περιγράφονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες τις οποίες πρέπει να διαθέτουν τα νέα υλικά.
- Εξετάζονται οι δυνατότητες που δίνονται σήμερα στο συντηρητή να εφαρμόσει ορισμένες επεμβάσεις, αλλά καθορίζονται και τα όρια τα οποία τίθενται τόσο από τεχνολογική άποψη όσο και από ηθική δεοντολογία (π.χ. την αντικατάσταση των πολύ φθαρμένων βιβλιοδεσιών).
Αναπτύσσονται ικανότητες και δεξιότητες ενώ αποκτάται εμπειρία αφενός με την αντιμετώπιση διαφορετικών περιπτώσεων σε συνδυασμό με τον ιδιαίτερο προβληματισμό ως προς την επιλογή εφαρμογής μιας συγκεκριμένης μεθοδολογίας
Μαθησιακά Αποτελέσματα
- Οι φοιτητές θα είναι ικανοί να κατανοούν και να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές τεχνικές βιβλιοδεσίας που χρησιμοποιήθηκαν κατά τον 19ο και το α΄ ήμισυ του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
- Θα αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα, ως προς τη χημική σύσταση και τη συμπεριφορά των υλικών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των βιβλίων καθώς και την αλληλοεπίδρασή τους (π.χ. βιομηχανικά χαρτιά – χαρτόνια, έγχρωμα διακοσμητικά χαρτιά, επεξεργασμένα υφάσματα, δέρματα καθώς και τις απομιμήσεις πάπυρου, περγαμηνής και χειροποίητου χαρτιού).
- Θα γνωρίζουν τη διαχρονικότητα παραδοσιακών υλικών και την εξέλιξή τους κατά την βιομηχανική και μεταβιομηχανική εποχή.
- Θα γνωρίζουν τους βασικούς μηχανισμούς φθοράς και αλλοίωσης των υλικών που αποτελούν την βιβλιοδεσία σε ακατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες και έντονη χρήση καθώς και τις κατάλληλες μεθόδους θεραπείας τους.
- Θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν την πολυπλοκότητα των περιπτώσεων που προσφέρονται και τα σημαντικά στοιχεία τα οποία καθορίζουν την επιλογή των επεμβάσεων συντήρησης. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Γλώσσα αξιολόγησης ελληνική (αγγλική για Erasmus). Αξιολόγηση φοιτητών (100%): Γραπτή εργασία με προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης που ανακοινώνονται στους φοιτητές στην αρχή του εξαμήνου. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, Διατήρηση και Συντήρηση των Βιβλιακών και Αρχειακών Συλλογών. Οδηγός για βιβλιοθηκονόμους και αρχειονόμους, «Παπαχαραλάμπειος» Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου, Ναύπακτος, 2000. ΣΚΕΠΑΣΤΙΑΝΟΥ Μ., Λεξικό όρων διατήρησης και συντήρησης έντυπου υλικού, Τυποφιλία 2, Θεσσαλονίκη, 1995. ΣΚΕΠΑΣΤΙΑΝΟΥ Μ., Διατήρηση Τεκμηρίων Βιβλιοθηκών και Αρχείων, Τυποφιλία, Θεσσαλονίκη, 1998, (ISBN 960 7285 18 2).. ΒΙΒΛΙΟΑΜΦΙΑΣΤΗΣ, Περιοδική έκδοση για την ελληνική βιβλιοδεσία. 3 τόμοι, 2000, 2004, 2008, Ελληνική Εταιρεία Βιβλιοδεσίας, Αθήνα. – Προτεινόμενη ξενόγλωσση Βιβλιογραφία: -Eλληνική Βιβλιογραφία: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, Διατήρηση και Συντήρηση των Βιβλιακών και Αρχειακών Συλλογών. Οδηγός για βιβλιοθηκονόμους και αρχειονόμους, «Παπαχαραλάμπειος» Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου, Ναύπακτος, 2000. ΣΚΕΠΑΣΤΙΑΝΟΥ Μ., Λεξικό όρων διατήρησης και συντήρησης έντυπου υλικού, Τυποφιλία 2, Θεσσαλονίκη, 1995. ΣΚΕΠΑΣΤΙΑΝΟΥ Μ., Διατήρηση Τεκμηρίων Βιβλιοθηκών και Αρχείων, Τυποφιλία, Θεσσαλονίκη, 1998, (ISBN 960 7285 18 2).. ΒΙΒΛΙΟΑΜΦΙΑΣΤΗΣ, Περιοδική έκδοση για την ελληνική βιβλιοδεσία. 3 τόμοι, 2000, 2004, 2008, Ελληνική Εταιρεία Βιβλιοδεσίας, Αθήνα. – Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία: MIDDLETON, Bernard C., The Restoration of Leather Bindings, Oak Knoll Press – The British Library, 1998. CUNHA, George Martin and Cunha, D.G. Conservation of Library Materials, I. Metuchen, N.J., 1971 CUNHA George M., POOLE Frazer G., WALTON Clyde C., The conservation of Historical Records, Society of American Archivists, vol. 40, Number 3, 1971. – Συναφή επιστημονικά περιοδικά: • IFLA, Principles for the Care and Handling of Library Material, Ed. Edward P. Adock, IFLA PAC, 1998. • Book Preservation Technologies, May 1988, U.S. Congress of Technology Assessment. • The New Bookbinder, Journal of Designer Bookbinders