Περιεχόμενο Μαθήματος
Η τέχνη στο τέλος του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου. Προδρομικοί ζωγράφοι: Goya, Fuseli, Blake. Η τέχνη του 19ου αιώνα: Κλασικισμός, Ρομαντισμός, Ρεαλισμός, Ιδεαλιστικά Ρεύματα [Ναζαρηνοί, (Overbeck, Cornelius), Προραφαηλίτες (Rossetti)], Εκλεκτικιστές (Bouguereau), Ακαδημαϊκοί (Couture, Puvis de Chavannes, Moreau), Υπαιθριστές ζωγράφοι (Barbizon, Honfleur), Εμπρεσιονισμός και Μετεμπρεσιονιστικά ρεύματα: Νεοεμπρεσιονισμός ή Πουαντιγισμός ή Διαιρετισμός (Seurat, Signac, Angrand, Cross, Luce, Lucien Pissaro, Van Ryselberghe, Segantini). Συμβολισμός / Συνθετισμός (Κλουαζονισμός) (Gauguin). Η ομάδα των Nabis (Serusier, Denis, Bonnard, Vuillard, Ranson, Roussel, Redon, Bernard). To έργο του Van Gogh: αφετηρία και προϋπόθεση του εξπρεσιονισμού. Άλλοι δημιουργοί: Μunch, Ensor. Η τέχνη του Cezanne: αφετηρία και προϋπόθεση του κυβισμού. Η ζωγραφική του τελώνη Rousseau και η απλοϊκή τέχνη (art naïf). Fin de Siècle / Belle Époque. Το έργο του Toulouse Lautrec. «Νέο Στυλ». Το έργο του Hodler. Άλλοι δημιουργοί: Anquetin, Valloton, Amiet, Morris, Rickerts, Shannon, Beardsley, Van der Velde, Toorop, Von Stuck, Klimt. Η νεοελληνική τέχνη του 19ου αιώνα.
Η τέχνη του 20ού αιώνα: Φωβισμός, Εξπρεσιονισμός, Κυβισμός, Ορφισμός, Ιταλικός Φουτουρισμός, Ρώσικη Πρωτοπορία, Αφηρημένη τέχνη, Bauhaus, Dada, Μεταφυσική ζωγραφική, Σουρεαλισμός, Ρεαλισμοί του Μεσοπολέμου. Ανεξάρτητοι δημιουργοί: Picasso, Klee, Chagall, Modigliani, Utrillo. Μεταπολεμικά κινήματα: Αφηρημένος εξπρεσιονισμός (Η.Π.Α. – Ευρώπη), Αφηρημένος εμπρεσιονισμός (Ευρώπη). Οπτικοκινητική τέχνη. Παραστατικά κινήματα: Η Pop Art (Αγγλία, ΗΠΑ). Νέα Παραστατικότητα. Το αντικείμενο ως αισθητική αξία. Νεορεαλισμοί. Η Ελληνική Τέχνη του 20ού αιώνα.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Η διδασκαλία της Ιστορίας της Τέχνης αποβλέπει στην καλλιέργεια της ευαισθησίας και του αισθήματος ευθύνης των φοιτητών. Είναι αναγκαία, λοιπόν, η μελέτη και η κατανόηση του έργου τέχνης για την ευαισθητοποίησή τους.
Η συντήρηση των έργων τέχνης προϋποθέτει και απαιτεί γνώσεις Ιστορίας της Τέχνης. Η γνώση της «βιογραφίας» του έργου τέχνης αποτελεί αφενός μεν εγγύηση για μια ορθότερη προσέγγιση – αντιμετώπιση, αφετέρου δε παρέχει τη δυνατότητα επίλυσης σύνθετων προβλημάτων που αφορούν στη συντήρηση. Το υλικό δεν έχει καμία σημασία εάν αποκοπεί από τις ιδέες και τα μηνύματα που εμπεριέχει. Το έργο τέχνης είναι αυτό που καθορίζει τη συντήρηση και όχι το αντίθετο.
Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση και η εξοικείωση των φοιτητών με το πεδίο της Ιστορίας της Τέχνης του 19ου και του 20ού αιώνα, με τη μεθοδολογία και την επιστημονική ορολογία. Εξετάζεται επίσης το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο των εποχών αυτών. Μελετάται η ζωγραφική, η γλυπτική, η χαρακτική, καθώς και τα έργα στα οποία χρησιμοποιούνται μικτές τεχνικές. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
- Να κατανοήσουν και να αναγνωρίσουν τα χαρακτηριστικά των κινημάτων και των καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα
- Να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με τα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται τις περιόδους αυτές
- Να πληροφορηθούν εάν ορισμένα εκ των έργων τέχνης έχουν υποστεί επεμβάσεις (επιζωγράφιση, συμπλήρωση, αποκατάσταση, συντήρηση)
- Με τη μελέτη περιπτώσεων θα αποκτήσουν μια εμπεριστατωμένη γνώση επί συγκεκριμένων έργων
- Να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τη συντήρηση των έργων τέχνης με τον δέοντα σεβασμό και με αίσθημα της ευθύνης.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Γλώσσα αξιολόγησης: Ελληνική
Αξιολόγηση φοιτητών (100%): Γραπτή τελική εξέταση (Με ερωτήσεις σύντομης απάντησης, ανάπτυξης θεμάτων,
μελέτης περιπτώσεων)ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, Ομάδες, Κινήματα, Τάσεις της Σύγχρονης Τέχνης μετά το 1945. (1991). Αθήνα: Εξάντας.
-Argan, G. C. & Bonito Oliva, A. (2020). Η Μοντέρνα Τέχνη. 1770-1970. Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.
-Arnason H. H. (2005). Ιστορία της σύγχρονης τέχνης. Ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, φωτογραφία. Αθήνα: Επίκεντρο.
-Δασκαλοθανάσης, Ν. (2017). Ο καλλιτέχνης ως ιστορικό υποκείμενο από τον 19ο στον 21ο αιώνα. Αθήνα: Άγρα.
-Foster, H., Krauss, R., Bois, Y. – A., Buchloh, B. H. D. (2013). Η τέχνη από το 1900. Μοντερνισμός, αντιμοντερνισμός, μεταμοντερνισμός. Αθήνα: Επίκεντρο.
-Gombrich, E. H. (1998 /16η έκδοση). Το Χρονικό της Τέχνης. Αθήνα: Μ.Ι.Ε.Τ.
-Jaffé, H. & Roters, E. (1984). Η Ζωγραφική στον 20ό αιώνα. Αθήνα: Νεφέλη.
-Λοϊζίδη, Ν. (2013). Ο μοντερνισμός και οι μύθοι του. Δώδεκα μελέτες για τα μοντέρνα καλλιτεχνικά κινήματα. Αθήνα: Νεφέλη.
-Ντε Μικέλι, Μ. (1983). Οι Πρωτοπορίες της Τέχνης του 20ού αιώνα. Αθήνα: Οδυσσέας.
-Πεγιέ, Ζ. (1984). Η Ζωγραφική στον 19ο αιώνα. Αθήνα: Νεφέλη.
-Ρήντ, Χ. (1978). Ιστορία της Μοντέρνας Ζωγραφικής. Αθήνα: Υποδομή.
-Ρήντ, Χ. (1979). Ιστορία της Μοντέρνας Γλυπτικής. Αθήνα: Υποδομή.
-Σαββόπουλος, Χ. (2016). Η τέχνη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο 1940-1960. Αθήνα: Πλέθρον.
-Χαραλαμπίδης, Άλ. (2018/2η έκδοση). Η τέχνη του 20ού αιώνα. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
-Χρήστου, Χρ. (1990). Η Ευρωπαϊκή Ζωγραφική του 19ου αιώνα. Θεσσαλονίκη: Βάνιας.
-Χρήστου, Χρ. (1991-93). Η Ζωγραφική του 20ού αιώνα. Τόμοι Α΄, Β΄, Γ΄. Θεσσαλονίκη: Βάνιας.