Συντήρηση Δομικών και Διακοσμητικών Στοιχείων σε Αρχιτεκτονικά Μνημεία

Περιεχόμενο Μαθήματος

Το θεωρητικό μέρος του μαθήματος στοχεύει στην δυνατότητα κατανόησης από τους φοιτητές των τεχνικών δόμησης αλλά και των τεχνικών κατασκευής των διακοσμητικών στοιχείων σε σχέση και με τα διαφορετικά υποστηρίγματα και υποστρώματά τους. Την παθολογία που εμφανίζουν και τη διερεύνηση των αιτίων και των μηχανισμών μεταβολής τους. Την επίδραση της υγρασίας και την κατανόηση των φυσικών και χημικών φαινομένων που σχετίζονται με την εμφάνιση φθορών στα δομικά και διακοσμητικά υλικά. Τις μεθόδους διερεύνησης, τεκμηρίωσης και μελέτης της κατάστασης διατήρησης και των προτεινόμενων εργασιών συντήρησης. Οι βασικές αρχές για τη συγκρότηση και τη διδασκαλία του μαθήματος είναι:

• Η ιστορία της συντήρησης αρχιτεκτονικών μνημείων.
• Η κατανόηση του χαρακτήρα, της ακεραιότητας/ ενότητας κτλ της αρχιτεκτονικής κατασκευής.
• Η γνώση και η ικανότητα της αναγνώρισης των υλικών κατασκευής καθώς και της αναμενόμενης λειτουργίας τους.
• Η γνώση και η ικανότητα της αναγνώρισης των διαφόρων αρχιτεκτονικών στοιχείων καθώς και της αναμενόμενης λειτουργίας τους.
• Αναφορά στις μεθόδους αποτύπωσης κτηρίων.
• Η διάγνωση: μελέτη της παθολογίας του κτηρίου και των αποκάλυψη  των μηχανισμών διάβρωσης των υλικών, των δομικών και των αρχιτεκτονικών στοιχείων.
• Η τεκμηρίωση και η ερμηνεία των πληροφοριών που αποκτήθηκαν κατά την διάρκεια της αυτοψίας.
• Η ικανότητα επεξεργασίας και ερμηνείας ερευνητικών δεδομένων.
• Η ικανότητα και η γνώση για εξέταση και επί τόπου ανάλυση, ώστε να σχεδιαστούν και να εκτελεστούν οι απαραίτητες επεμβάσεις.
• Η ικανότητα αποτελεσματικής συνεργασίας με άλλες ειδικότητες που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της αποκατάστασης κτιρίων.
• Η γνώση και εφαρμογή διεθνώς αποδεκτών αρχών στις επεμβάσεις συντήρησης.
• Ιδιαίτερη αναφορά στην επί μέρους ενότητα λίθοι – δομικά κονιάματα – επιχρίσματα.
• Ιδιαίτερη αναφορά στην παθολογία και τη συντήρηση των κατά χώρα ευρισκόμενων τοιχογραφιών.
• Ιδιαίτερη αναφορά στην παθολογία και τη συντήρηση των κατά χώρα ευρισκόμενων ψηφιδωτών.

Το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος θα περιλαμβάνει ασκήσεις σε δοκίμια στο εργαστήριο και ασκήσεις in situ σε μνημεία. Οι ασκήσεις περιλαμβάνουν:

• • Την ανάπτυξη σχεδίου μελέτης για την τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησης και των προτεινόμενων εργασιών συντήρησης των δομικών και διακοσμητικών υλικών.
  • Την αναγνώριση, κατανόηση, καταγραφή  και τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησης και της παθολογίας των εν λόγω υλικών και στοιχείων.
  • Τη μελέτη, καταγραφή και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών συνθηκών διατήρησης των υλικών.

  Μαθησιακά Αποτελέσματα

Ο σκοπός του μαθήματος είναι να μεταδώσει τις απαραίτητες γνώσεις προληπτικής και κυρίως επεμβατικής συντήρησης, αποκατάστασης και προστασίας των υλικών δόμησης και διακόσμησης των ιστορικών κτηρίων, καθώς και των κατασκευών ή μεμονωμένων αρχιτεκτονικών τμημάτων που βρίσκονται σε αρχαιολογικούς χώρους. Οι ενότητες των υλικών που ενσωματώνονται στο πεδίο αυτό είναι ο λίθος και το κονίαμα – επίχρισμα, ως δομικά και διακοσμητικά υλικά, οι τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά, ως μέσα διακόσμησης. Δευτερευόντως, θα γίνεται αναφορά στα υπόλοιπα υλικά, όπως στο κεραμικό (πλακίδια), στο γυαλί, στο ξύλο και στο μέταλλο που χρησιμοποιούνται για δομικούς και διακοσμητικούς σκοπούς.

Μετά το τέλος του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

• Αναγνωρίσουν και να τεκμηριώσουν την κατάσταση διατήρησης και την παθολογία που εμφανίζουν τα δομικά και διακοσμητικά υλικά.
• Προτείνουν και να εφαρμόσουν την κατάλληλη μεθοδολογία διερεύνησης της τεχνολογίας κατασκευής, της παθολογίας και των μεθόδων και υλικών συντήρησης και αποκατάστασης.
• Αναπτύξουν και να προτείνουν σχέδιο μελέτης της κατάστασης διατήρησης και των προτεινόμενων εργασιών συντήρησης των τοιχογραφιών και ψηφιδωτών.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γλώσσα αξιολόγησης ελληνική (αγγλική για Erasmus).

Ο τελικός βαθμός αξιολόγησης του φοιτητή διαμορφώνεται κατά 50% από το βαθμό αξιολόγησης του θεωρητικού μέρους και κατά 50% από το βαθμό αξιολόγησης του εργαστηριακού. Αξιολόγηση φοιτητών (100%): ΘΕΩΡΙΑ (50%): Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει ερωτήσεις σύντομης απάντησης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ (50%): Εργαστηριακή ομαδική εργασία και δημόσια παρουσίαση

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Κορωναίου, Αιμ., Πουλάκου, Γ. (2002) Τεχνικά Υλικά τ.1, Ε.Μ.Π.

2. Κορωναίου, Αιμ., Πουλάκου, Γ. (2002) Τεχνικά Υλικά τ.2, Ε.Μ.Π.

3. Σκουλικίδης Θ.Ν. (2000) Διάβρωση Και Συντήρηση Των Δομικών Υλικών Των Μνημείων. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

4. Καραδέδος Γ. (2009). Ιστορία και Θεωρία της Αποκατάστασης. Θεσσαλονίκη: Μέθεξις

5. Cather, Sharon, (ed.) (1987) The conservation of wall paintings: proceedings of a symposium organized by the Courtauld Institute of Art and the Getty Conservation Institute, London, July 13-16, 1987.

6. David Watt and Peter Swallow, (1996)) Surveying Historic Buildings, Donhead Publishing Ltd. –

 

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

1. Journal of Architectural Conservation 2. Journal of Cultural Heritage 3. Cement and Concrete Research 4. Studies in Conservation